Ủ phân hữu cơ bằng phương pháp hiếu khí là quá trình phân hủy chất hữu cơ bằng cách sử dụng các loại vi sinh vật cần oxy làm cho quá trình phân hủy nhanh hơn tạo thành một loại phân bón giàu dinh dưỡng cho cây trồng. Nhiệt độ sinh ra trong quá trình ủ/lên men từ các vi sinh vật hiếu khí, ưa nhiệt có thể tiêu diệt các loại mầm bệnh, hạt cỏ và các loại ấu trùng có trong phân chuồng, đồng thời vi sinh vật hiếu khí giúp cải thiện đa dạng sinh học và cấu trúc đất sau khi bón.
Ủ phân hiếu
khí bằng vật liệu địa phương tại HTX SXKD DVNN Giao Hà
Từ
ưu điểm của phương pháp ủ phân hiếu khí, trong khuôn khổ dự án” Tăng cường chuỗi
giá trị cây trồng an toàn tại các tỉnh phía Bắc Việt Nam”, tháng 9/2024, HTX
SXKD DVNN Giao Hà, xã Giao Hà, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định là một trong các
Hợp tác xã mục tiêu được nhóm chuyên gia của dự án và các thành viên Ban quản
lý dự án tỉnh Nam Định (PPMU) hỗ trợ và hướng dẫn làm thử nghiệm.
Trong
ủ phân hữu cơ, đặc biệt là phương pháp ủ phân hữu cơ hiếu khí bằng vật liệu địa
phương, phân chuồng, chất thải trong chăn nuôi và phụ phẩm từ trồng trọt như
cám gạo, vỏ trấu thường được sử dụng làm nguyên liệu chính vì chúng giàu dinh
dưỡng cho cây trồng, có sẵn tại địa phương. Các bước thực hiện như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị nguyên vật liệu theo tỉ lệ: phân
chuồng, phân gà (1m3), men rượu (1kg), cám gạo (20kg),
trấu/than trấu (20 - 28kg).
- Bước 2: Lên men cám gạo (thời gian 10 ngày):
nghiền nhỏ men rượu thành bột, trộn 1kg men rượu với 20kg cám gạo, thêm nước để
độ ẩm ở mức 50 - 55%, đóng bao hỗn hợp để nơi thoáng khí.
- Bước 3: Trộn các loại nguyên liệu: phân chuồng,
cám gạo lên men, trấu/than trấu, kiểm soát độ ẩm ở mức 60 - 65%.
- Bước 4: Ủ phân/lên men hiếu khí trong thời gian từ
2 - 2,5 tháng: làm mái che thông thoáng, thường xuyên kiểm tra nhiệt độ đống ủ,
đảo đều sau 2 tuần. Sau thời gian 2 đến 2,5 tháng bón cho cây trồng.
Lên men cám
gạo
Tại buổi hướng dẫn kỹ thuật,
thành viên Ban quản lý dự án (PPMU) đã hướng dẫn kỹ thuật lên men cám gạo: nghiền
nhỏ men rượu thành bột, trộn 1kg men rượu với 20kg cám gạo, thêm nước để độ ẩm ở
mức 50 - 55%, đóng bao hỗn hợp để nơi thoáng khí, 10 ngày sau đem trộn với các
loại phân chuồng, phân gà đã chuẩn bị. Phương pháp ủ phân này đã đem lại các lợi
ích như: Tận dụng phế phụ phẩm như phân trâu, phân bò, phân dê, phân lợn hoặc
phân gà để làm nguyên liệu chính hoặc có thể dùng các vật liệu khác như cám gạo,
trấu, men rượu. Trong quá trình ủ phân, nhiệt độ đống ủ tăng lên tương đối cao
có thể lên 60-70ỦC, giúp tiêu
diệt hạt cỏ dại và mầm mống côn trùng, nấm bệnh vừa thúc đẩy quá trình phân huỷ
chất hữu cơ, đẩy nhanh quá trình khoáng hoá để khi bón vào đất phân hữu cơ có
thể nhanh chóng cung cấp chất dinh dưỡng cho cây. Đất có phân ủ sẽ tơi xốp, mịn,
chứa nước và không khí ở mức cân bằng và dễ hấp thu chất dinh dưỡng để nuôi
cây. Do phân ủ có chứa chất dinh dưỡng nên có tác dụng như phân bón và có thể
được sử dụng như một trong những vật liệu của giá thể trồng cây con/để ươm cây
giống giúp cây con mọc rễ tốt và khoẻ mạnh.
Tiến bộ kỹ thuật mới học được từ
dự án đã giúp các Hợp tác xã áp dụng vào sản xuất đã góp phần nâng cao chất lượng
của sản phẩm, mang lại hiệu quả kinh tế cao qua đó thúc đẩy sản xuất cây trồng
an toàn và bảo vệ môi trường./.
Nguyễn Hoàng Linh- Trung tâm Khuyến nông Nam Định.